Maak je muziekkeuze met God!

Deze verhandeling over moderne muziek laat bewust niet alleen de modernste muziek de revue passeren. Om de ontwikkeling in decennia te kunnen waarnemen moet ook de wat oudere moderne muziek beschouwd worden. Inderdaad: veel genoemde popgroepen bestaan inmiddels al niet meer. Wel zijn zij een schakel geweest in een verontrustende ontwikkeling. Waarschuwingen voor met name black metal zijn op zijn plaats.
Muziek door niet christenen gemaakt is niet per definitie verwerpelijk. We mogen best genieten van dergelijke kunstenaars, evenals van seculier vakmanschap van loodgieter tot chirurg. Moderne muziek afschrijven omdat ze alleen modern is, is te kortzichtig. ‘Daarbij heb ik - ondanks allerlei vragen - liever te maken met een tiener die ‘uit zijn dak gaat bij Toby Mac en ‘radicaal voor Jezus wil leven’, dan met een heel paars kabinet dat de Mattheüs Passion uitzit, zonder ooit te buigen voor de gekruisigde .’ Je uiterlijk zegt zeker iets van je innerlijk. Maar pas op. Een keurig geklede en gekapte heer hoeft om zijn outfit helemaal nog geen christen te zijn. Hij kan evengoed een gelikt werelds figuur zijn. Johannes de Doper, ruw gekleed, was echter wel een profeet van God. En trouwens: beter langharig dan kortzichtig. Nog een tip van Grimbold: ‘Maar verder zie ik maar één remedie om te ontdekken met wie je te maken hebt: kijk naar de ogen! Ogen zijn de vensters van de ziel…’ Jef Vriens waarschuwt toch tegen christelijke rockmuziek, omdat men dezelfde middelen gaat gebruiken van anderen: lawaai, harde muziek en vooral de wijze van spelen van ritme.

Ouders kunnen zich grote zorgen maken over de muziekkeuze van hun kind. Een open gesprek met wederzijds respect, is beter dan het simpele gebod: ‘zet die herrie uit’. Oké, het is nu stil geworden, maar wat zeg je dàn? Leer jongeren ook kritisch te luisteren. Luister samen en analyseer. Wat is nou de boodschap van deze muziek? Let op de bron en het effect of de vrucht van de muziek. Scheer stelt: ’Ik omschrijf christelijke muziek over het algemeen niet in termen van stijl, maar als iets dat een goddelijke uitwerking heeft op de luisteraar. Het moet waarheid tot uitdrukking brengen met betrekking tot God en Zijn enige Zoon, waardoor mensen dichter naar Jezus toe groeien. De boodschap moet helder zijn en niet verkeerd kunnen worden begrepen. De luisteraar zou moeten weten of het lied handelt over liefde voor de Heer, bijvoorbeeld, of over een romance met een andere persoon. Het is niet bezoedeld door humanisme (verheerlijking van de mens en zijn ideeën), maar het brengt het leven naar buiten zoals dat in Gods Woord gevonden wordt. In zijn hoogste vorm zal christelijke muziek Gods volk stimuleren om Hem te aanbidden’. Wat korter geformuleerd: muziek van God verhoogt de Heer en bouwt de gelovigen op . Niet de vormen, het volume of ritme, de stijl noch de vorm, maar de geesten moeten worden beproefd of ze uit God zijn (1 Joh. 4:1).

Criteria om muziek te beoordelen

1.Wat is de boodschap die wordt gebracht? Welk wereldbeeld, mensbeeld en Godsbeeld wordt (impliciet) verkondigd? Wat wordt gecommuniceerd over de Here Jezus Christus? Vergelijk de tekst met de toetssteen bij uitstek: Gods woord. ‘Voorts broeders al wat waar, al wat waardig, al wat rechtvaardig is, al wat rein, al wat beminnelijk, al wat welluidend is, al wat deugd heet en lof verdiend, bedenkt dat’ (Fil.4:8). Leg het sjabloon van de tien geboden en de lijst van werken van het vlees versus vrucht van de Geest in Gal.5:19-22 op het te onderzoeken onderwerp. Is er aanwijsbare zonde in het muziekspel of meer een stijl die slechts mijn persoonlijke voorkeur niet of wel heeft?
2. Wat is het motief van de artiest(en)? Mogelijkheden: eigen roem, geld, chaos, dood, opdracht van satan. Waarin ligt hun hart? Muziek en muzikanten kunnen verworden tot afgoden (idols). Dienen zij zichzelf of de levende God?
3. Wat is het gedrag van de muzikanten op het podium en hoe is hun levensstijl achter de schermen in het dagelijks leven? Alcohol- en druggebruik, geweld, anarchistisch, seksuele uitspattingen? Stemmen leer en leven overeen? ‘Doe van Mij weg het getier van uw liederen, het getokkel van uw harpen wil Ik niet horen. Maar laat het recht als water golven, de gerechtigheid als een immer vloeiende beek’ (Amos 5:23).
4. Hoe hard is het volume? Hoezo MOET je de muziek hard horen? Is er naast functioneel (?) rauw geweld ook plaats voor fijngevoelige muziek?
5. Wat voor effect lijkt de muziek en/of de tekst te hebben op de luisteraar? Hoe is de beat (de maatslag van de drums) welke invloed heeft dit op de luisteraar? Overheersend, opzwepend? Welke sfeer ademt het uit? Vrede of onrust, depressie, agressie, rebellie, zelfmoord, aanbidding maar van wie? Voedt deze muziek mijn duistere kant, of brengt ze het beste in mij naar boven? Dus wat wordt erdoor gestimuleerd: heiliging of zonde? Aan de vruchten (zaad) is de boom te herkennen. Wat wordt er uiteindelijk geoogst van dit zaad? Verheerlijken de muzikanten God?
Met ander woorden: wat wil de componist doorgeven, wat straalt de muzikant uit en wat doet het de luisteraar?

Indien iemand overtuigd is van de slechtheid van bepaalde muziek, dan moet er een zuiverende actie op volgen. Kies wie je dienen wilt. Wellicht dat zonde beleden moet worden, en attributen moeten worden weggegooid. Laten we een heilig leven leven vol van de Heilige Geest. God kan van een eventuele muziekverslaving van welke soort ook bevrijden. Hij heeft recht op aanbidding, en wil met muziek, van welke soort ook, uit jouw mijn gereinigde hart aanbeden worden.
De in het verkeer geldende regel ‘Bij twijfel niet inhalen’, gaat ook in deze muziekmaterie op. Laat de vrede van Christus als een scheidsrechter in uw leven regeren . Onvrede is dan als het fluitje van de hemelse scheidsrechter.

• ‘Het is goed de HERE te loven, Uw naam psalmen te zingen o allerhoogste, op het tiensnarig instrument en op de harp, bij snarenspel op de citer’ (Ps. 92: 2-4).

Soli Deo Gloria

drs. W.J.A. Pijnacker Hordijk